L’œuvre de George Albert Boulenger.

L’œuvre de George Albert Boulenger.

Les Planches de George Albert Boulenger 1898 – 1899 – 1901

ainsi que le fascicule de descriptions de 1909

Ichtyologiste britannique d’origine Belge.

George Albert Boulenger, Ichtyologue.

George Albert Boulenger est un zoologiste britannique d’origine belge, né le 19 octobre 1858 à Bruxelles et mort le 23 novembre 1937 à Saint-Malo.

De nombreuses espèces (près d’une cinquantaine) lui ont été dédiées, ces hommages sont bien mérités, nous vous invitons à découvrir celles du lac Tanganyika.

Boulengerochromis microlepis

Lepidiolamprologus boulengeri

Xenotilapia boulengeri

Bryconaethiops boulengeri (non cichlidé)

Pour les autres espèces de poissons qui lui sont dédiées, rendez-vous sur Fishbase. Sans oublier le genre Boulengerella.

Il ne faut pas oublier non plus, des batraciens, des reptiles (Boulegerina annulata stormsi le cobra d’eau du lac Tanganyika par exemple), qui rendent hommages à son abnégation, le travail dans une seule direction, de toute une vie, pour nous laisser tant de descriptions, et de savoir.

Les planches des descriptions de 1898

Cliquez pour agrandir.

Planche de gravure : Gnathochromis pfefferi, Callochromis macrops, Ophthalmotilapia ventralis, Cyprichromis leptosoma, Eretmodus cyanostictusParatilapia pfefferi = Gnathochromis pfefferi

Paratilapia macrops = Callochromis macrops

Paratilapia ventralis = Ophthalmotilapia ventralis

Paratilapia leptosoma = Cyprichromis leptosoma

Eretmodus cyanostictus


Planche de dessin : Lates microlepis, Neolamprologus fasciatus, Altolamprologus compressiceps, Variabilichromis moorii, Neolamprologus modestusLates microlepisLamprologus fasciatus = Neolamprologus fasciatus

Lamprologus compressiceps = Altolamprologus compressiceps

Lamprologus moorii = Variabilichromis moorii

Lamprologus modestus = Neolamprologus modestus

Lamprologus elongatus = Lepidiolamprologus elongatus


Planches de descriptions de : Neolamprologus furcifer, Telmatochromis vittatus, Telmatochromis temporalis, Julidochromis ornatusLamprologus furcifer = Neolamprologus furcifer

Telmatochromis vittatus

Telmatochromis temporalis

Julidochromis ornatus


Dessins de : Petrochromis polyodon, Perissodus microlepis, Lamprichthys tanganicanusPetrochromis polyodon

Perissodus microlepis

Haplochilus tanganicanus = Lamprichthys tanganicanus


Mastacembelus mooriiSur cette planche de 1898 nous pouvons reconnaitre:

Mastacembelus moorii

Clarias liocephalus


Aquarelle de Synodontis multipunctatusSynodontis multipunctatus


Cyathopharynx furcifer, Bathybates ferox.Paratilapia furcifer = Cyathopharynx furcifer

Bathybates ferox


Représentation d'après nature de Tropheus moorii et Lobochilotes labiatus.Tilapia labiata = Lobochilotes labiatus

Tropheus moorii


Ici il est question de son travail sur les genres et espèces du lac Tanganyika donc, et voici les planches issues du fascicule de 1899.

 

Lamprologus lemairii, Aulonocranus dewindti, Grammatotria lemairii

Boulengerochromis microlepis, Haplochromis horei, Limnotilpia dardennii


Le document original en PDF “Transaction of the Zoological Society of London -Vol. XV.–Part 4. George Albert Boulenger 1899”. (en anglais).

Espèces décrites et leurs noms actuels:

Grammatotria lemairii

Paratilapia dewindti = Aulonocranus dewindti

Lamprologus lemairii = Neolamprologus lemairii

Trematocara marginatum

Ectodus descampsii

Ectodus melanogenys = Xenotilapia (Enantiopus) melanogenys

Ectodus longianalis = Xenotilapia (Enantiopus) melanogenys
(ici nous pouvons remarquer que la même espèce est décrite deux fois sous deux noms différents)

Xenotilapia sima

Tilapia grandoculis = Cyathopharynx furcifer

Tilapia dardennii = Limnotilapia dardennii

Tilapia rubropunctata = Haplochromis (Ctenochromis) horei

Tilapia microlepis = Boulengerochromis microlepis

Les planches de descriptions de 1901.

Gephyrochromis moorii, Asprotilapia leptura, Mastacembelus frenatus.Gephyrochromis moorii (cichlidé du lac Malawi).

Asprotilapia leptura = Xenotilapia leptura

Mastacembelus frenatus

Mastacembelus taeniatus = Mastacembelus frenatus


Acapoeta tanganicae, Barbus platyrhinusCapoeta tanganicae = Acapoeta tanganicae

Barbus platyrhinus


Barbus altianalis

Barbus tropidolepis


Barbus serrifer, Raiamas moorii, Opsaridum microlepis.Barbus serrifer

Barilius moorii = Raiamas moorii

Barilius tanganicae = Opsaridium microlepis


Chrysichtys brachynema.Chrysichtys brachynema


Synodontis granulosus.Synodontis granulosus


Hemibates stenosoma, Bathybates fasciatus.Hemibates stenosoma

Bathybates fasciatus


Haplochromis vittatus, Xenotilapia ornatipinnis, Trematocara unimaculatum, Protomelas pleurotaenia.Paratilapia vittata = Haplochromis vittatus (cichlidé du lac Kivu)

Xenotilapia ornatipinnis

Trematocara unimaculatum

Tilapia pleurotaeania = Protomelas pleurotaenia (cichlidé du lac Malawi)


Paracyprichromis nigripinnis, Limnochromis auritus, Reganochromis calliurus, Enentiopus melanogenys, Ophthalmotalapia boops, Aulonocara trematocephalum.Paratilapia nigripinnis = Paracyprichromis nigripinnis

Paratilapia aurita = Limnochromis auritus

Paratilapia calliura = Reganochromis calliurus

Ectodus longianalis = Xenotilapia (Enantiopus) melanogenys

Tilapia boops = Ophthalmotilapia boops

Tilapia trematocephala = Aulonocara trematocephalum (cichlidé du lac Malawi)


Découvrons également les planches (gravures) du fascicule de 1909, et son fichier PDF(6.5 Mo). 1909 fut une année de dédicaces à Cunnington.

Tilapia latifrons = Tilapia rendalliTilapia latifrons = Tilapia rendalli


Trematocara nigrifrons, Cunningtonia longiventralis, Mastacembelus cunningtoniTrematocara nigrifrons

Cunningtonia longiventralis

Mastacembelus cunningtoni


Hippopotamyrus discorhynchus, Limnothrissa miodon, Brycinus rhodopleura.Marcusenius tanganicanus = Hippopotamyrus discorhynchus

Pellonula miodon = Limnothrissa miodon

Alestes rhodopleura = Brycinus rhodopleura


Dinotopterus cunningtoni, planche de description. Dinotopterus cunningtoni


Bathybagrus sianenna , Chelaethiops minutus, Phyllonemus typus, Lacustricola pumilus.Neobola minuta = Chelaethiops minutus

Chrysichthys sianenna = Bathybagrus sianenna

Phyllonemus typus

Haplochilus pumilus = Lacustricola pumilus


Auchenoglanis occidentalis tanganicanus.Auchenoglanis occidentalis tanganicanus


Synodontis melanostictusSynodontis melanostictus = Synodontis nigromaculata


Lates angustifrons, Neolamprologus multifasciatus, Neolamprologus callipterus, Neolamprologus calliurusLates angustifrons

Lamprologus multifasciatus = Neolamprologus multifasciatus

Lamprologus reticulatus = Neolamprologus callipterus

Lamprologus calliurus = Neolamprologus calliurus


Neolamprologus tetracanthus, Neolamprologus mondabu, Lamprologus callipterus, Neolamprologus cunningtoni. Lamprologus brevianalis = Neolamprologus tetracanthus

Lamprologus cunningtoni = Neolamprologus cunningtoni

Lamprologus mondabu = Neolamprologus mondabu

Lamprologus callipterus = Lamprologus callipterus


Cyphotilapia frontosa (Kigoma), Tylochromis polylepis.Paratilapia frontosa = Cyphotilapia frontosa (Kigoma)

Pelmatochromis polylepis = Tylochromis polylepis


Haplotaxodon microlepis - Bathybates minorBathybates minor

Haplotaxodon microlepis


Callochromis pleurospilus, Limnochromis auritus.Pelmatochromis melanostigma = Callochromis melanostigma

Pelmatochromis pleurospilus = Callochromis pleurospilus

Pelmatochromis rhodostigma = Callochromis pleurospilus

Pelmatochromis auritus = Limnochromis auritus ? (Triglachromis otostigma)


>> Le fascicule de 1909, et sont fichier PDF(6.5 Mo) <<<

 


1

Biographie extraite de Wikipédia

-“George Albert Boulenger est le seul enfant de Gustave Boulenger, notaire public belge, et de Juliette Piérart de Valenciennes. Il est diplômé d’histoire naturelle en 1876 à l’Université libre de Bruxelles et travaille au Muséum d’histoire naturelle de cette même ville où il étudie particulièrement les amphibiens, les reptiles et les poissons.

Il se rend fréquemment au Muséum national d’histoire naturelle de Paris et au British Museum de Londres.

En 1880, il est invité à venir travailler au Natural History Museum de Londres par Albert Charles Lewis Günther (1830-1914) où il est chargé de réaliser le catalogue des amphibiens qui y sont conservés. Il est bientôt naturalisé britannique.

En 1882, il devient assistant-naturaliste de première classe au département de zoologie, poste qu’il conserve jusqu’à son départ en retraite en 1920.

Durant sa retraite, il étudie les roses et publie 34 articles sur des sujets de botanique ainsi que deux livres sur les roses d’Europe.

Suivant ses biographes, il était extrêmement méticuleux et possédait une mémoire infaillible, il se souvenait de tous les spécimens qu’il avait vus et était capable de les nommer. Boulenger jouait également du violon et parlait couramment français, allemand et anglais, lisait l’espagnol, l’italien et un peu de russe. Bien sûr, en tant que zoologiste, il connaissait le grec et le latin.

En 1921, une liste de ses publications (et des espèces qu’il y décrit) de 77 pages mentionne 877 articles (représentant plus de 5 000 pages), 19 monographies sur les poissons, les amphibiens et les reptiles.Il est l’auteur de 1 096 espèces nouvelles de poissons, 556 d’amphibiens et 872 de reptiles. Ses monographies sur les amphibiens, les lézards et autre reptiles et les poissons (notamment africains, bien qu’il ne s’y soit jamais rendu) sont réputées.1Il fut membre de l’American Society of Ichthyologists (1935) et fut le premier membre d’honneur de l’American Society of Herpetologists. Il reçoit, en 1937, la médaille de l’Ordre de Léopold, la plus haute distinction attribuée à un civil en Belgique.

Il faut en particulier, mentionner ses travaux sur les poissons cavernicoles. En 1897, le roi Léopold II de Belgique créé une commission chargée de recruter des naturalistes pour la création d’un muséum au Congo et en confie la direction à George Albert Boulenger.

Sa principale découverte est, en 1921, un étrange poisson du Congo, aveugle et dépigmenté. Il l’identifie comme étant une espèce nouvelle et l’a décrit dans Nature. Il la dédie à Martin Geerts, la personne qui a découvert cet animal. Il nomme ce poisson Caecobarbus geertsii, dont le nom de genre vient de caeco, aveugle, et barbus = barbu.

Il a aussi dédié à Emílio Augusto Goeldi (1859-1917) l’espèce Flectonotus goeldii. Son fils est le zoologiste Edward George Boulenger (1888-1946).”

 

Remerciements particuliers à Robert Allgayer pour l’accès à certains documents de sa bibliothèque (1898, 1901, 1906, 1909).

 

 

Translate »